مقایسه سیستم های غیرمرکزی با سیستم های مرکزی تصفیه فاضلاب
امروزه وقتي صحبت از انتخاب سيستم هاي تاسيساتي در يک پروژه مي شود، بلافاصله مباحث مربوط به مرکزي يا غيرمرکزي بودن آنها مطرح مي گردد، که با توجه به کاربري و شرايط خاص هر پروژه مي بايست بصورت جداگانه مورد ارزيابي قرار گيرند تا با مقایسه معایب و مزایای هر کدام، بتوان بهترين گزينه را براي اجرا انتخاب نمود .
به همين منظور و با توجه به شرايط پروژة سعی گردید تا با مقايسة فني روش غيرمرکزي Graf با سيستم هاي مرکزي تصفيه فاضلاب متعارف، مزايا و معايب هر کدام را براي اجرا در اين پروژه تشريح نمود.
- خطوط جمع آوري و انتقال فاضلاب
در مهندسي تأسيسات به خطوطي که فاضلاب را از منبع توليد آن جمع آوري و بصورت ثقلي به سمت منبع تصفیه هدايت مي نمايد، خطوط انتقال مي گويند. جنس اين لوله هاي معمولاً سيماني، چدني و يا پليمري بوده و ضمن دفن در زير سطح زمين، به طور معمول فاضلاب را با يک شيب ملايم به سمت مقصد هدايت ميکند.
متناسب با دبي فاضلاب قطر لوله ها تغییر میکند و با توجه به شرايط اقليمي، توپوگرافي و جنس خاک منطقه، عمق دفن لوله ها از ۵۰cm الي ۲m متغير مي باشد و در برخي مناطق به علت شرايط خاص ممکن است تا چندين متر نيز افزایش یابد.
سیستم مرکزی
یکی از مهمترین زیر ساخت های مورد نیاز برای آن، شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب می باشد. بر اساس توپوگرافی سایت و طول خطوط، می بایست برای انتقال فاضلاب، در چندین نقطه ایستگاه پمپاژ احداث نمود که علاوه بر هزینه اجرا شبکه انتقال. هزینه های مربوط به احداث ایستگاه پمپاژ و تعمیر و نگهداری از آن را می بایست در بر آورد کلی لحاظ نمود. با توجه به شرایط ذکر شده دور از ذهن نمی باشد که در این پروژه هزینه اجرای و نگهداری شبکه انتقال فاضلاب و ایستگاه پمپاژ بیشتر از هزینه های احداث سیستم تصفیه خانه مرکزی گردد.
سیستم غیر مرکزی
یکی از مهمترین مزایای پکیج های غیر مرکزی، عدم نیاز به شبکه جمع آوری و انتقال می باشد به گونه ای که با اجرای مخازن بصورت دفنی در فضای مشاع مربوط به هر تیپ از ساختمان ها، فاضلاب توسط کوتاهترین مسیر به آنها انتقال می یابد.
- محل احداث تصفيه خانه واشغال زمين
قيمت زمين، کاربري زمينهاي مجاور تصفیه خانه، توپو گرافي، جهت وزش باد، ايمني و حفاظت و مواردي از اين قبيل، از جمله عواملي مي باشند که مهندسي سايت و موقعيت قرارگيري تصفيه خانه را تحت تأثير قرار مي دهند.
سیستم مرکزی
قرار گیری تصفیه خانه مستلزم آن می باشد که برای تغییر جلوه نامطلوب بصری، تجهیزات و مخازن تصفیه خانه و نیز رعایت مسائل ایمنی و بهداشتی، یک محوطه محصور جداگانه برای آن در نظر گرفت که بصورت شبانه روزی از آن مراقبت و حفاظت بعمل آید. هزینه مربوط به احداث ساختمان های مورد نیاز تصفیه خانه، پرسنلی، مراقبت و نگهداری از آن و نیز خرید زمین از جمله هزینه هایی هستند که می بایست در بر آورد کلی هزینه های مربوط به سیستم های مرکزی لحاظ گردد.
سیستم غیر مرکزی
يکي دیگر از ویژگی های بارز پکيج هاي Graf، دفني بودن مخازن آن و عدم اشغال فضا بر روي زمين است و با توجه به اينکه امکان بارگذاري عمودي و همچنين ايجاد فضاي سبز بر روي مخازن وجود دارد مي توان گفت که با اجرای این پکیج ها هيچگونه فضائي بر روی زمین اشغال نمي گردد و ديگر نيازي به احداث سايت تصفيه خانه نمي باشد و از اين نظر نسبت به سيستم مرکزي ارجحيت بسياري دارد.
- بهره برداري در شرايط کم باري و يا پيک مصرف
سیستم های مرکزی:
در طراحي سيستم هاي مرکزي بطور معمول، ظرفيت نرمال در شرايط تکميل ظرفيت بهره برداري از پروژه، محاسبه و برآورد مي گردد.
با توجه به اينکه پروسه تشکیل لجن فعال در سيستم هاي مرکزي يک عمليات زمان بر بوده، معمولاً اينگونه سيستم ها چندين روز پس از راه اندازي اوليه به مطلوب ترين شرايط از لحاظ کارائي مي رسند. در صورتيکه به هر علت ميزان توليد فاضلاب به حداقل برسد یا قطع شود (تعطيلات و ….) کارکرد سيستم مختل گرديده و پساب خروجي بصورت کامل تصفيه نمي گردد.
احياي مجدد سيستم و تشکیل لجن فعال جدید نيز به چندين روز زمان نياز دارد. همين شرايط نيز در صورتي که حجم ورودي فاضلاب بيش از حد ظرفيت تصفيه سيستم هاي مرکزي باشد، وجود دارد.
نکته حائز اهمیت در زمان های کم باری، بکارگیری کل ظرفیت یک سیستم مرکزی برای تصفیه حجم اندک فاضلاب می باشد که توجیه اقتصادی ندارد و راندمان تصفیه و کیفیت پساب نیز کاهش می یابد.
سیستم های غیر مرکزی:
با بکارگيري پکيج هاي غيرمرکزي Graf در زمانهاي کم باري مي توان متناسب با حجم فاضلاب يک يا چندين مخزن را از خط خارج نمود و براي شرايط افزايش بيش از حد حجم فاضلاب ورودي نيز در طراحي اين پکيج ها تمهيدات لازم صورت گرفته است. بدین صورت که فاضلاب اضافی به صورت سر ریز تخلیه می گردد و هر زمان که شرايط به حالت اوليه برگردد سیستم فعاليت خود را بصورت نرمال از سر مي گيرد